Omgaan met studiestress

Veel studenten ervaren studeren als een stressvolle tijd. Je krijgt te maken met je studiekeuze, studieleningen, een propedeuse, deadlines, tentamenstress en ga zo maar door. Daarom hebben we in deze blog samengevat hoe je moet omgaan met stress:

Wat is stress?

Veel jongeren hebben te maken met stress, maar wat is dat nou eigenlijk? Stress is een fysieke reactie in je lichaam, die kan leiden tot een gevoel van spanning of druk.

Door stress maakt je lichaam hormonen aan, waardoor je alert wordt op ‘bedreigende’ situaties en klaar bent om te vechten of vluchten. (Heel) vroeger betekende een gevaarlijke situatie dat er bijvoorbeeld een roofdier achter je aan zat. Tegenwoordig signaleren je hersenen veel minder heftige prikkels, zoals een melding van Google agenda, als gevaar en maak je evengoed stresshormonen aan.

Bij een burn-out worden stresshormonen overmatig aangemaakt. Je stelt je lichaam zo lang bloot aan stress tot op het punt dat je de stress niet meer aankan. Omdat je geen energie meer hebt maakt alles je moe, en nog meer gestrest. Motivatie vinden voor dagelijkse taken is dan heel lastig maar je blijft doorgaan want ‘ik heb toch geen burn-out’? Ik ben nog zo jong’.

Waarom zijn er zo veel burn-outs onder studenten

Een burn-out kan door een combinatie van stressfactoren komen. Denk aan een veeleisend privéleven en een bijbaan. Maar ook vrienden waar je af en toe ook nog een drankje mee moet doen en ouders die je ook wel vaker dan één per jaar willen zien.

Daarnaast een studieschuld die elke maand lijkt te verdubbelen en de verwachtingen rondom je studie zijn ook niet niks. Dit alles leidt tot een toenemend aantal burn-outs onder studenten.

“De grootste boosdoener blijkt overigens de hoge studiedruk te zijn waar tegenwoordig het merendeel van studenten tegenaan loopt”

Vooral het eerste jaar van een hbo- of wo-opleiding blijkt een uitdaging. De meeste hogescholen en universiteiten hanteren een minimum puntenaantal wat je moet halen om de studie te mogen vervolgen. Deze last zorgt bij veel studenten voor psychische problemen zoals slaaptekort, stress, paniekgevoelens, emotionele uitputting, en de toenemende vijand; de burn-out.

Waar heb ik dan precies last van?

Een oplossing vinden voor een probleem waarvan je de oorzaak niet weet is erg lastig. Probeer tijdens een stressvol moment rustig blijven en te herleiden wat de echte oorzaak van alle stress is.

Soms wordt het veroorzaakt door iets voor de hand liggends zoals een naderende tentamenweek, maar soms zijn er ook grotere gedachtes die meespelen zoals stress over een studieschuld.

“Een manier om erachter te komen wat de stress veroorzaakt is het uitschrijven van het probleem”

Omschrijf de gehele situatie die stress veroorzaakt en de gedachten die daarbij komen kijken. Op deze manier kan je erachter komen of er achterliggende stressfactoren meespelen in dat moment.

Hoe pak ik studiestress aan?

Praat met je studiebegeleider. Soms voelt het alsof niks lukt, iedereen tegen je is en die ene docent jou uit de grond van zijn hart haat. Dit kan veel stress veroorzaken en als je hier niks mee doet gaat deze stress ook niet weg. Daarom kan het fijn zijn om met een studiebegeleider te praten. Zij zijn er om te helpen en willen net zo graag als jij dat je zo snel mogelijk slaagt.

Laat je niet meeslepen

Tijdens stressvolle periodes is het makkelijk om de stress van medestudenten over te nemen. Een project of tentamenweek kan er voor zorgen dat je elkaar enorm opjut en dit kan invloed hebben op je eigen prestaties.

Als je merkt dat medestudenten voor een gedeelte van jouw stress zorgen, kan je dit het best eerlijk aangeven. Laat weten dat je in deze stressvolle tijd liever alleen studeert en zoek een rustige plek in de bibliotheek of studieruimte.

Ga op zoek naar afleiding

Stress kan ervoor zorgen dat je maar door blijft gaan, ook als het eigenlijk niet meer gaat. In dat geval kun je ervoor kiezen om jezelf tijdelijk even af te leiden. Zo maak je je hoofd leeg zodat je later weer kan focussen op jouw taak. Kies overigens niet voor een korte afleiding zoals roken of eten. Dit zal het probleem alleen maar tijdelijk oplossen.

Kies voor een activiteit waar je voldoening uit haalt. Wat vind je leuk om te doen in je vrije tijd? Hou je van muziek maken, sporten, schrijven of iets heel anders? Maak juist in stressvolle periodes tijd vrij voor deze activiteiten. De extra dopamine kun je namelijk goed gebruiken en verlicht je stress.

Benader alles stap voor stap

Als je dingen uitstelt, kunnen ze groter en groter worden in je hoofd. Dit kan voor veel stress zorgen, maar als je de taken uiteindelijk uitvoert ‘valt het wel mee’.

Daarmee willen we zeggen dat het allemaal wel meevalt als je de opdracht stap voor stap uitvoert. Begin bijvoorbeeld met het maken van de titelpagina. Zo start je met iets kleins waardoor het makkelijker is om door te gaan met de opdracht. Je zal merken dat je het groter hebt gemaakt in je hoofd en dat je het gewoon kan!

Een burn-out aanpakken

Wees eerlijk naar jezelf. Op het moment dat je merkt dat het niet goed gaat, negeer het dan niet maar trek aan de bel. Praat erover, met wie dan ook, en bekijk welke opties er zijn om de situatie onder controle te houden of op te lossen. Overweeg je een professional in te schakelen? DOEN!

“Het stigma dat therapie alleen bestaat voor mensen met een ernstige mentale aandoening mag nu ook wel eens vergeten worden”

Nee zeggen is geen misdaad

Ja ja, dit hebben we al honderd keer gehoord. Maar leg eens uit; als dit zo bekend in de oren klinkt, waarom doen we het dan nog steeds niet?

Als je overal maar ja tegen zegt, stel je hoe dan ook een keer iemand teleur, inclusief jezelf. Op een gegeven moment kom je jezelf tegen en wordt het allemaal te veel. Dus zeg gewoon een keer nee tegen het overnemen van een shift voor die ene collega die je toch eigenlijk niet mag. Of tegen dat avondje stappen als je liever op de bank wilt hangen met een film en een glas wijn. Je echte vrienden begrijpen je wel.

Praat erover

Het is goed om, als je de eerste tekenen van overspannenheid herkent, meteen met je leidinggevende, studiebegeleider of iemand anders in je directe omgeving te praten. Kaart aan dat je constante stress en druk ervaart. Zij kunnen misschien de druk verlichten.